BITEF se u svom novom izdanju okreće kolektivnim umetničkim praksama, odnosno selektorskom timu koji je radio na selekciji 57. izdanja, a koji čine Nikita Milivojević (umetnički direktor), Tijana Grumić (dramaturškinja festivala) i Ksenija Đurović (producentkinja programa). Oslanjajući se na svoja različita iskustva, kurirali smo program ovogodišnjeg festivala tako da on predstavi umetničke radove koji odražavaju jedinstvena interesovanja i perspektive svakog iz koselektorskog tima, a zajednička linija koja se izdvojila kroz sve predstave jeste otpor, pobuna i nepristajanje. U skladu sa svim tim, slogan ovogodišnjeg Bitefa je stih „Snago, ne pristaj da budeš nečija“ iz pesme Šuma, plug, jagorčevina mlade pesnikinje Radmile Petrović u kojoj se autorka bavi pitanjem nasleđa i (ženskih) predaka.
Verujemo da pravi otpor nastaje kroz saradnju i izgradnju zajednica spajanjem različitih glasova koji razbijaju ustaljene narative i nude nove mogućnosti. Ovakva vrsta kolektivnog rada sama po sebi dovodi u pitanje hijerarhijske strukture, demokratizuje proces rada i, negujući saradnju, proširuje mogućnost delovanja.
U svojoj srži pozorište je oduvek bilo platforma kroz koju se propituju preovlađujuće društvene norme. U dobu neizvesnosti i postistine u kom živimo, od presudnog je značaja da istražimo na koje se sve načine artikuliše otpor opresivnim sistemima, odnosno da preispitamo postojeće društvene strukture i pokrenemo razgovore koji će zahtevati promene. Kroz svoje raznolike perspektive, poetike i umetničke prakse, umetnice i umetnici čiji će radovi biti predstavljeni u glavnom programu ovogodišnjeg festivala, na različite načine osvetljavaju priče marginalizovanih zajednica, osporavaju hegemonističke strukture i ističu otpornost ljudskog duha.
Pokreti otpora su tokom istorije često bili vođeni zajedničkom odgovornošću prema društvenim promenama. Međutim, problemi s kojima se društvo suočava, kao što su klimatske promene, ekološke katastrofe, socijalne i ekonomske nejednakosti, poslednjih godina se stavljaju na teret mladima. Starije generacije zanemaruju svoju odgovornost i na taj način opterećuju mlade, koji moraju biti nosioci promena u svetu za čije stanje nisu odgovorni. U tom kontekstu, tema otpora i pobune naglašava značaj osnaživanja mlađih generacija i njihovog delovanja u oblikovanju sveta koji nasleđuju.
Osnovna ideja Bitefa jeste slavljenje novih pozorišnih tendencija, pa ćemo tako ovog puta imati priliku da, pored već etabliranih umetnica i umetnika, vidimo i nekoliko novih imena u svetu savremenih izvođačkih umetnosti, to jest autora koji u svom radu istražuju jezik otpora u specifičnim kontekstima i na različite načine. U pitanju su autorke i autori koji hrabro ispituju granice pozorišnog izraza, prkoseći konvencijama i hvatajući se u koštac sa nepoznatim i novim. Tako će se u selekciji 57. Bitefa naći ukupno osam predstava u glavnom takmičarskom programu, koje se bave pitanjima pobune i otpora, odnosno nepristajanja u najrazličitijim mogućim kontekstima - od zanemarivanja ekološke propasti sveta dok se sunčamo na plaži, preko preispitivanja drugosti i straha od drugog, pa sve do megalomanskih projekata izgradnje nacionalnih stadiona nauštrb neophodnih javnih usluga - a imaćemo i jednu predstavu u prologu festivala.
U kreiranju novog izdanja Bitefa, a uz uvažavanje i poštovanje nasleđa prethodnog umetničkog rukovodstva koje je imalo značajan uticaj na oblikovanje identiteta festivala, koselektorski tim je odlučio da ove godine zadrži Prolog kao tačku povezivanja koja ima za cilj održavanje kontinuiteta sa prethodnim festivalskim izdanjima. Izbor da se Prolog prihvati kao sredstvo kontinuiteta nije samo čin poštovanja već je istovremeno u skladu s negovanjem kolektivnog rada i uvažavanja mnogostrukosti glasova i perspektiva.
Osim glavnog takmičarskog programa i Prologa, Bitef će ove godine tradicionalno imati i prateće programe kao što su Bitef Polifonija i Susreti sa autorima. Takođe, jedanaesto izdanje regionalnog putujućeg festivala savremenog cirkusa, Cirkobalkana, realizuje se u okviru pratećih programa, čime se nastavlja tendencija podržavanja i osnaživanja marginalizovanih umetničkih praksi.
Nikita Milivojević, umetnički direktor
Tijana Grumić, dramaturškinja festivala
Ksenija Đurović, producentkinja programa
.jpg)